Orta küz ayınıñ 15-nde saba FSB hadimleri işğal etilgen Qırımda bir qaç adres boyunca tintüvler keçirdi. Tahqiqat tedbirleri Bağçasaray ve Bağçasaray rayonında ve Aqyar civarındaki Mamaşay köyünde keçirildi. Bundan soñ quvetçiler dört qırımtatar qadınını terrorizmde qabaatlap, yaqaladı. Tafsilâtlarnı Qırım.Aqiqat ögrendi.
Qırım Rusiye Federatsiyası yarafından işğal etilgen soñ Rusiye quvet strukturaları Qırım musulmanlarını kütleviy sürette taqip etmege başladı. Bu vaqıt devamında yüzden ziyade insan apiske alındı, ekseriyeti islam ananelerini kütken qırımtatarlardır.
Rusiye Federatsiyası Ukrayinağa qarşı keñ kölemli basuvnı başlağanından berli Rusiye quvetçileri Qırım yarımadasında qadınlarnı taqip etüv tabularını lâğu etti. Bölgede sorğular, tintüvler ve qırımlı qadınlarnıñ tutuluvı faalleşti. Böyle bir kütleviy küç aktsiyası orta küz ayınıñ 15-nde olıp keçti.
"Namaz oqumağa bermediler, balalarnı alacaqlarını ayttılar"
Bağçasarayda Rusiye quvetçileri çoq balalı Nimetullayevler qorantasınıñ evini tintti.
Arhiv fotoresimi
Beş balanıñ anası Esma Nimetulayevanı tuttılar. Onıñ aqayı Remzi Nimetulayev beşinci Bağçasaray gruppasınıñ figuratıdır. Ukrayina ve Rusiye aq qoruyıcıları bu davalarnı siyasiy sebepli dep adlandıra.
Qırımlı 2023 senesi arman ayında Rusiye quvetçileri tarafından Rusiyede yasaq etilgen musulman teşkilâtında iştirak etkeninde qabaatlanıp tutuldı. O vaqıttan berli Remzi Nimetulayev Rostov-na-Donudaki 1-nci SİZO-da apiste buluna. Oña ve daa beş qırımtatar faaline qarşı davanı Rusiyeniñ Cenübiy okrugınıñ arbiy mahkemesi baqa.
Şimdi quvetçiler Remzi Nimetulayevniñ apayına keldiler.
Qırımlı Remzi ve Esma Nimetulayevler
Onıñ 73 yaşındaki anası Aliye Bekirova "Qırım birdemligi"ne bildirdi ki, quvetçiler saba saat dörtte evlerine kelip, oña torunlarınen beraber olmaqnı ayttılar, Esma Nimetullayevanı ise ayrı odağa alıp kettiler.
Qadınnıñ aytqanına köre, tintüv bala odasında da keçirildi, evniñ mağazına tüştiler, bütün cep telefonlarını baqıp çıqtılar, şu cümleden balalarnıñkini de.
Bundan soñ Esma Nimetulayevanı Aqmescitke alıp kettiler.
"Oña namaz qılmağa bile bermediler. "Siz torunlarıñıznen qartana olaraq qalasıñız, vasiyetnameni ala bilesiñiz" dediler. Vasiy olmasa, balalarnı devlet ala bile, dediler. Men balalarnı iç bir kimsege bermeycegim, dedim. Babaları apiske alınğan soñ torunlarıma özüm baqam. Men aytam: "Ne içün böyle yapasıñız?"Ana-babaları sağ olğan balalarnı öksüz qaldıralar. Olar (ana-babaları) ne yaramay şey yaptılar? Olar öz dinini küteler. Ne aqqıñız bar, bizge böyle davranmağa? Cevap olaraq er kes susıp qaldı, iç kimse bir şey aytmadı", — Aliye Bekirovnıñ sözlerinden alıntı ketire "Qırım birdemligi".
"Tutıp aldılar, qayırdılar, qaba davrandılar"
Bağçasaray rayonınıñ Zalanköy köyünde Rusiye quvetçileri pedagogika kolleci talebesi, bala bağçasınıñ iş gruppasınıñ hadimi qırımlı Nasiba Saidovanıñ evinde tintüv keçirdi. O, Qırımda belli imamnıñ qızı ola, dep ayta uquq qoruyıcılar.
Nasiba Saidova
"Saba saat beşlerde qapı ve pencerelerniñ qattı qaqılmasını eşittim. Çıqtım, qapılarnı açtım. Meni keskin tuttılar, qayırdılar ve yerge yatqızıp, yüzümni yerge qoydılar ve qıçırıp areket etmemekni emir ettiler. Soñra köterdiler. Oğlum da yerde yatqanını kördim. Soñra epimizni aşhanege alıp kettiler, telefonlarımıznı talap ettiler, teşkerdiler. Kelinimnen laf ettiler, er şeyni dağıttılar. Pek qaba ediler", — dep tarif etti "Qırım birdemligi"ne Naciba Saidovanıñ qaynatası Seit Saidov.
Tintüv vaqtında quvetçiler, Seit Saidovnıñ zan etkenine köre, gizliden qoyğan iç çamaşırlarında belgisiz kitaplar taptılar. O, tintüv protokolını imzalamaqnı red etken.
Rusiye quvetçileri tarafından terrorizm maddelerinen qabaatlanğan bir çoq qırımlı musulman da böyle delillerni seslendire.
Elvira Aliyeva
Bağçasaray rayonınıñ Topçıköy köyüne FSB quvetçileri Elviza Aliyevanıñ evine keldi. O, Vernadskiy adına Qırım federal universitetiniñ dörtünci kurs studentidir, "menecment" ihtisasını ala, Aqmescitte fırında kassir olıp çalışa.
Aqyar civarındaki Mamaşayda Rusiye quvetçileri yerli tükân hadimi Fevziye Osmanovanıñ evini tintti.
Tahqiqat tedbirlerinden soñ tutulğanlarnıñ episi Aqmescitteki FSB Qırım baş idaresine alıp ketirildi.
"Yalan aytmağanımız ve hırsızlıq yapmağanımızda qabaatlımız"
Qırımlı advokat Emil Kurbedinovnıñ malümatına köre, dört qırımlı RF Ceza kodeksiniñ 205.5 maddesiniñ 1-inci qısmına (terroristik teşkilâtnıñ faaliyetini teşkil etüv ve onıñ faaliyetinde iştirak etüv) istinaden qabaatlana. O, 20 yılğa qadar apis cezasını belgiley.
FSB-nıñ Qırım idaresinde bildirdiler ki, yaqalanğan qırımlılar "Rusiye territoriyasında yasaq etilgen halqara terroristik teşkilâtınıñ qadınlar bölüginiñ" iştirakçileri edi. Taqiqatnıñ malümatına köre, Qırım musulmanları "gizli toplaşuvlar" keçirip, yañı tarafdarlarnı celp ete ediler.
Orta küz ayınıñ 16-nda Rusiye kontrolindeki Kiyev rayon mahkemesi tutulğanlarğa sıñırlav tedbirini belgileycek.
Aqmescitniñ Kiyev rayon mahkemesi yanında Rusiye quvetçileri, arhiv
"Qadınlarğa basqı yapıp, Rusiye Qırım üzerindeki nezaretini quvetleştire"
Orta küz ayınıñ 15-nde tutulğan qırımlılarğa ukrayin aq qorçalayıcıları destek bildirdi.
Qırımtatar resurs merkezinde bildirilgeni kibi, soñki vaqıtları Qırımda Rusiye quvetçileri tarafından qadınlarnıñ taqip etilüvi "qasevetlendirici tendentsiya" oldı.
Onıñ malümatına köre, al-azırda Rusiye Federatsiyasınıñ apishanelerinde Qırımdan 34 qadın buluna.
"İşğalci akimiyet qırımtatar qadınlarını sıq-sıq taqip ete. Şimdi tek babalarnı degil, analarnı da alıp keteler. Nemetullayevlerniñ beş balası bar. Olar ana-babasız qalmaq telükesi altındalar", — dep qayd eteler QRM-de.
Ukrayinada "KrımSOS" aq qorçalayıcı teşkilâtı, Rusiyeniñ Ukrayinağa istilâsı başlağanından berli Qırımda qadınlarnıñ cinaiy taqip etilüvi keskin artqanı aqqında bildire.
Bu, yerli ealige yapılğan basqı ve qorquzuvnıñ yañı basamağıdır, dep sayalar teşkilâtta.
"Qadınlarğa basqı Rusiyeniñ sistematik siyasetiniñ bir qısmı ola: qorquzuv, "içki duşman" obrazını yaratmaq ve yarımadadan ealiniñ riayetkâr olmağan qısmını çıqarmaq vastasınen işğalci akimiyet Qırım üzerindeki kontrolini quvetleştire", — deyler "KrımSOS"-ta.
Qırımdaki tintüvler vaqtında Rusiye quvetçileri, arhiv
"Bu kibi taqiplerniñ sayısı yıldan-yıl ep arta, ve bunıñ toqtatılacağı beklenilmey", — dep qayd eteler teşkilâtnıñ ekspertleri.
Rusiye akimiyeti Qırımda siyasiy repressiyalarnı red ete.
Qırımtatar Milliy Meclisiniñ reisi Refat Çubarovnıñ fikrince, Qırımda qadınlarnıñ tutulması ve olarnıñ terrorist olaraq ilân etilmesi Rusiyeniñ "tışqı tecavuzını arttırmaq" ıntıluvı ve "öz cemiyetini de, işğal etilgen topraqlardaki insanlarnı da" kontrol altına almaq ıntıluvı ola bile.